Chỉ hơn 10 ngày học thực tại, nhiều người đã có những tấm bằng tấn sĩ như thế này – Ảnh: M.G.
Thời gian học hai năm nhưng việc học trên lớp chỉ kéo dài khoảng 10 ngày theo dạng du học ngắn ngày, nhiều người đã có bằng tấn sĩ dù Bộ GD-ĐT Việt Nam không xác nhận các bằng tấn sĩ này.
Học kém chất lượng bằng thật
Theo giấy tờ chúng tôi có được, ông T.V.Q. theo học tấn sĩ tại Trường ĐH công lập Ifugao từ tháng 5-2013 đến tháng 5-2015. Trong thời kì này, ông có 4 chuyến đi học tại nước ngoài với tổng cộng 18 ngày. Trong đó ông có hai ngày đi nhận bằng tốt nghiệp.
Như vậy, thời kì hoàn tất chương trình tấn sĩ ngành nghề quản trị (PhD in Management), bao gồm cả thời kì dịch chuyển, là 16 ngày cho ba đợt học, trong đó có hai đợt đi Malaysia và 1 đợt đi Philippines.
Đây cũng là phương thức học của chương trình tấn sĩ của Trường ĐH công lập Tarlac (Philippines). Theo giấy tờ đi học tấn sĩ Trường ĐH công lập Tarlac của ông P.Q.H., ông học tấn sĩ quản trị buôn bán từ tháng 9-2011 đến tháng 9-2013.
Trong thời kì này, ông có ba chuyến đi học tại Hong Kong và Philippines với tổng thời kì 10 ngày, bao gồm cả thời kì dịch chuyển. Bằng tấn sĩ quản trị buôn bán của ông cũng đã được nộp vào Thư viện Quốc gia Việt Nam vào năm 2014.
Theo những kém chất lượngng sư ĐH từng là du học trò, nghiên cứu sinh sau ĐH ở nước ngoài, đây là các chương trình tập huấn từ xa “bằng thật”, “trường thật” nhưng “học kém chất lượng” của Philippines.
Các chương trình tấn sĩ từ xa mà người Việt Nam theo học xét duyệt các trọng điểm căn dặn, trọng điểm tập huấn ở Hong Kong, Malaysia bao gồm: Trường ĐH công lập Tarlac (Tarlac State University), Trường ĐH Khoa học và công nghệ Nueva Ecija (Nueva Ecija University of Science and Technology – NEUST) và Trường ĐH công lập Ifugao (Ifugao State University).
Đặc điểm của các chương trình tấn sĩ này là học từ xa ở Hong Kong hoặc Malaysia trong 2 năm, thời kì đi học khoảng 3-4 lần, mỗi lần đi 3-5 ngày vừa du hý vừa đi học.
Người học vẫn giữ chức phận, vẫn công việc tại Việt Nam (vừa làm cho vừa học) nhưng thời kì nghiên cứu chớp nhoáng để vật dụng được tấm bằng do nước ngoài cấp. Không chỉ học chớp nhoáng mà đầu vào cũng tương đối tiện dụng ở cả chuyên môn học thức và chuyên môn tiếng Anh…
Bộ GD-ĐT không xác nhận
Đánh giá về các chương trình tấn sĩ “ngắn ngày” này, PGS.TS Trần Văn Nghĩa – phó cục trưởng Cục Quản lý có bảo đảm, Bộ GD-ĐT – cho biết tại Việt Nam, Bộ GD-ĐT chưa cấp phép cho chương trình liên kết tập huấn và tập huấn từ xa nào giữa cơ sở vật chất giáo dục ĐH của Việt Nam với Trường ĐH công lập Tarlac, Trường ĐH công lập Ifugao, Trường ĐH Khoa học và công nghệ Nueva Ecija, Trường ĐH công lập Bulacan… của Philippines.
Theo Cục Quản lý có bảo đảm, số lượng người nộp buộc phải xác nhận văn bằng mỗi trường ĐH của Philippines nêu trên chỉ khoảng 5-10 giấy tờ.
“Họ nhìn nhau, 1 người được xác nhận mới tiếp diễn nộp buộc phải xác nhận, nên thực tại số lượng văn bằng thạc sĩ, tấn sĩ của Philippines theo hình thức “chớp nhoáng”, hình thức “vừa du hý vừa đi học ngắn ngày” này là bao lăm thì chưa thể thống kê được” – ông Nghĩa đề cập.
Ông Nghĩa cũng dẫn quy định của Bộ GD-ĐT: “Văn bằng do cơ sở vật chất giáo dục nước ngoài cấp cho người học theo hình thức học từ xa chỉ được xác nhận khi các chương trình giáo dục từ xa để cấp văn bằng đã được cơ quan kiểm định có bảo đảm giáo dục xác nhận và được Bộ GD-ĐT Việt Nam cho phép tập huấn, liên kết tập huấn tại Việt Nam”.
Thực tế ngày nay, nhiều trường ĐH, CĐ buộc phải bằng cấp từ nước ngoài phải được Bộ GD-ĐT xác nhận. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường không cần phải có Bộ GD-ĐT xác nhận loại bằng này. Và đây là bởi vì nhiều người chọn học tấn sĩ ngắn ngày ở nước ngoài.
“Bằng tấn sĩ trong hơn 10 ngày học, họ có thể kém chất lượngng dạy, chỉ dẫn thạc sĩ tại Việt Nam. Hậu quả của nó sẽ như thế nào? Điều này sẽ khôn xiết ác hại” – 1 nghiên cứu sinh toàn thời kì ở nước ngoài lo lắng đề cập.
Học tấn sĩ thật rất cực
Một tấn sĩ từng theo học chuyên ngành nghề chủa quản tại Học viện Công nghệ châu Á (AIT) cho biết thời kì học tấn sĩ của học viện kéo dài từ 3-7 năm. Trong đó trường quy định thời kì tối thiểu là 3 năm.
Năm nhanh nhất, học viên phải học toàn thời kì tại trường. Năm thứ hai vun đắp đề cương luận án và đùm bọc đề cương. Năm 3, 4 tiến hành dò hỏi, thu thập và xử lý số liệu, có kết quả mới viết tham luận trình bày tại các hội thảo quốc tế, viết bài báo đăng các báo chí công nghệ quốc tế có chất lượng.
Luận án phải được gửi cho giáo sư độc lập ngoài trường chấm trước khi đùm bọc trước hội đồng của trường. Trong các điều kiện tốt nghiệp thì bài báo công nghệ là cạnh tranh nhất. Nhiều người phải gửi, sửa, gửi từ 6 tháng đến 3 năm mới được đăng.